In 2020 broeden tien kraanvogelparen in het Fochteloërveen en worden drie kuikens groot. Droogte, concurrentie tussen kraanvogels en verstoringen houden het broedsucces onder de maat.
Twintig jaar broedende kraanvogels
Het Fochteloërveen is een belangrijk hoogveengebied op de grens van Drenthe met Friesland. Er leven veel zeldzame soorten planten en dieren. Kraanvogels broeden sinds 2001 in het veen en in 2020 zijn er tien paren: een kwart van de Nederlandse broedpopulatie. Hoewel het aantal broedparen is toegenomen, is het broedsucces onder de maat. Naast de concurrentie van andere kraanvogels, knellen vooral menselijke activiteiten en verstoringen in en om het Fochteloërveen. Een verslag van het broedjaar 2020.
Droogte zorgt voor felle concurrentiestrijd
Na de droogte van vorig jaar is het waterpeil in de winter 2019/20 aangevuld. In het broedseizoen wordt het weer droog, voor het derde jaar op rij. Door de droogte wordt de concurrentie aangewakkerd, omdat er minder broedplaatsen beschikbaar zijn.
Er zijn tien broedparen met een nest in het Fochteloërveen. Vier paren broeden succesvol en krijgen minstens 6 kuikens. Het eerste kuiken is na 8 weken verdwenen in het broedgebied. Meerdere paren hebben belangstelling voor deze hoek en het blijft daar het hele broedseizoen onrustig. De nieuwe buren komen geregeld in het broedgebied van de ouders van het kuiken en dat zorgt voor conflicten. Mogelijk hebben de vrouwtjes eerst gevochten. Het vrouwtje van het broedpaar heeft de rechterpoot gebroken en de buurvrouw trekt een dag later ook met de rechterpoot. Het mannetje blijft alleen achter en heeft een zware klus: hij moet het opnemen tegen het buurpaar, het kuiken voeren én op afstand blijven van recreanten.
Anno 2020 is het Fochteloërveen net een safaripark. Foto’s op Facebook fungeren als wervingscampagnes en zorgen voor nog meer publiek. Gelukkig zijn de bezoekers meestal wel begripvol als ze gevraagd wordt om door te rijden en niet te lang stil te blijven staan in het kuikenopgroeigebied. Als er teveel publiek staat, stopt het mannetje met voeren en trekken man en kuiken zich terug in dekking.
De nieuwe buren worden brutaler. Het vrouwtje blijft uitdagen totdat het wordt verjaagd door de territoriale man. Nu raken beide mannen in gevecht en rollen van de kade. Pa wint, maar ook de overburen komen posten. Het territoriale mannetje heeft het druk met de paren, waardoor het kuiken alleen achterblijft en luid begint te piepen. Het kuiken loopt in de buurt van de weg en komt achter een raster terecht. Nu moet het kuiken op zoek naar een uitgang en dit herhaalt zich. Een paar dagen later is het kuiken verdwenen. Het territoriale mannetje is verdreven en de nieuwe buren hebben het rijk voor zich alleen.
Drie kuikens vliegen uit
Een tweede paar met kuikens laat zich bijna niet zien in de kuikenfase. Eind juli gaan ze lopend de weg over met zijn drieën. De locatie is vrij rustig, maar ook hier is publiek – wandelaars, fietsers, auto’s – de reden dat de ouders veel tijd kwijt zijn om de weg over te steken. Eén kuiken vliegt begin augustus uit.
Op dat moment zijn er nog twee paren met een kuiken van 8 weken oud, beide uit een nalegsel. Eén van deze paren verloor het eerste kuiken na enkele weken. Dit paar wordt in de gaten gehouden door vrijwilligers van Natuurmonumenten. Mocht het nodig zijn, dan wordt de Fochteloërveenweg afgesloten. Geregeld gaat de familie aan de wandel naar een perceel grasland dat grenst aan het gebied. Ook dit paar ondervindt veel hinder van de recreatiedruk. Het andere paar zit midden op het veen.
Uiteindelijk brengen beide paren een kuiken groot en eind augustus kunnen de jongen vliegen. Drie kuikens op tien broedparen is mager, maar voor een droog jaar een redelijk broedsucces.
Tot slot: om het broedsucces in het Fochteloërveen te verbeteren, zijn extra maatregelen nodig. Klik op de link als je hier meer over wilt lezen.